Fedora 24 macerası

Fedora’yı denerken aldığım notları burada topladım. Denemeyi kişisel bilgisayarımda ve Windows 10’u da koruyarak (dual boot) yapıyorum. Böylece yarı yolda kalırsam işlerime devam edebilmem mümkün olacak (ve oldu).

Fedora, bir GNU/Linux dağıtımı… Red Hat’ın sponsorluğunda Fedora Projesi tarafından geliştiriliyor.  Fedora’nın son 3 sürümünün her biri yaklaşık 1.2 milyon kere indirilmiş.

Bu yazı zaman zaman güncellenebilir.

Kurulum Öncesi

• Kurulum imajını https://getfedora.org/tr/workstation/download/ adresinden indirdim.
• Torrent ile indirme seçeneğini göremedim, siteden indirdim.
• Hangi imaj dosyasının indirileceği ve imaj dosyasının nasıl teyit edileceği konularında siteden bilgi edinmek kolay. Basit tasarlanmış. Yolunuzu kaybetmiyorsunuz. Güven veriyor.
• İmajı teyit etmek ve USB’ye yazmak için iki betik yazdım. Hepsini aynı klasöre yerleştirerek kullanabilirsiniz. Teyit betiği şurada, yazma betiği burada. İmajın doğruluğunu kontrol etmek ve USB’e yazmak için gerekli komutları ve imzaları araştırmanıza gerek kalmaz. Fedora 24 için yazıldılar.

Kurulum

• Kurulum programı, dual boot (Windows ile birlikte kurulum) yaparken diski kriptolama olanağını sunuyor… Bu işi kendisi hallediyor. Diskin tümünde kriptolamayı debian ve  Ubuntu kurulum programları da yapabiliyor ama dual boot’ta bu seçeneği sunmuyorlar.
• Kurulum programı güzel ve modern tasarlanmış, sorunsuz ve hızlı çalışıyor.

Kurulum Sonrası

1. İlk iş nautilus-terminal kurmak oldu.

2. Sonra daha önce de hakkında yazmış olduğum Timeshift. Kendi sitesinden kurulum dosyasını indirerek… Linux kullanırken bunu yapmaktan hiç hoşlanmasam da en pratik yol buydu. Site bağlantısı SSL değildi. :/

3. Timeshift kurulduktan sonra bir yedek imaj aldım temiz temiz.

4. Sonraki iş, terminal loglarını otomatik kaydetmek için gerekli ayarı yapmak… debian’da nasıl yapılacağını şurada anlatmıştım. Fedora’da aynı işlemler geçerli, tek fark ilk adımda sudo gedit /etc/bash.bashrc yerine sudo gedit /etc/bashrc  yazmak gerekiyor.

5. Keepassx resmi depolarda yok. :/

Yüklemek için üçüncü taraf deposu kullanılabiliyor.

Bu vesileyle anlamış oluyorum ki fedora’da üçüncü taraf depolarına sık sık ihtiyaç duyuluyor.

“copr” adında bir sistem var, fedora için paket üretimi yapan üçüncü kişiler için… Ubuntu için kullanılan “ppa” sistemini hatırlatıyor.

What is the purpose of Copr?

Copr is a build system available for everybody. You provide the src.rpm and Copr provides a yum repository. Copr can be used for upstream builds, for continuous integration, or to provide a yum repository for users of your project, if your project is not yet included in the standard Fedora repositories.

Bir copr deposunu (repository) kaynaklara eklemek için bir komut yeterli oluyor.

Örneğin keepassx için gereken komut şu:sudo dnf copr enable georgespk/keepassx

Bu komut sonrası şöyle bir uyarı yapıyor Fedora:

$ sudo dnf copr enable georgespk/keepassx

You are about to enable a Copr repository. Please note that this
repository is not part of the main Fedora distribution, and quality
may vary.

The Fedora Project does not exercise any power over the contents of
this repository beyond the rules outlined in the Copr FAQ at
<https://fedorahosted.org/copr/wiki/UserDocs#WhatIcanbuildinCopr>, and
packages are not held to any quality or security level.

Please do not file bug reports about these packages in Fedora
Bugzilla. In case of problems, contact the owner of this repository.

Do you want to continue? [y/N]:
Error: Safe and good answer. Exiting.

“Packages are not held to any quality or security level.” ifadesi ürkütücü; ancak sadece resmi depolardaki yazılımlar ile idare etmek kullanışlı olmayacak.

6. SpiderOak One kurulumu. SpiderOak maalesef açık kaynaklı değil. Ancak en güvenli bulut çözümü olarak biliniyor. “Sıfır-Bilgi” (Zero-Knowledge) politikasını benimsemişler. Verilerinizin kripto anahtarları asla donanımınızı terketmiyor, sunucuya yüklenmiyor, böylece şirket çalışanları, resmi otoriteler veya başkaları asla verilerinize erişemiyor. Snowden’in Dropbox’a tercih edimesini önerdiği bir hizmet…

7. Eclipse, Software uygulamasıyla…

Eclipse ile Java dilinde programlama için:

sudo dnf install eclipse-jdt

8. Gnome Tweak Tool, lid (kapak) kapatılınca bilgisayarın uyumaması için.

9. Evet, burada gümledik…

Fatal error (ölümcül hata)

Kısa Özet: Yazılım güncellemesi sonrası Fedora kullanılamaz hale geldi.

Geniş özet: Yazılım güncellemesi yapayım mı önemli şeyler var diye sordu sabah bilgisayarın kapağını açınca… Yap dedim. Yaptı, yeniden başlattı bilgisayarı ve login ekranı geldi önüme. Kullanıcı adı, şifre sonrası, her şey kayboldu ekrandan, bir tek arkaplan resmi giriş ekranının. Başka bir şey yok.

Açılışa grub) yeni bir kernel seçeneği eklenmişti. Eskisini seçtim, aynı sonuç… Rescue seçeneği de aynı ekrana götürdü beni!

Araştırmalarım sonucunda bu ölümcül sorunun bir “bug” kaynaklı olduğunu gördüm.

Bunu nasıl anladım?

Öncelikle CTRL ALT F3 ile terminale geçtim. Neyse ki çalıştı.

Kullanıcı adımı ve şifremi girdikten sonra oluşan bir hata olduğundan bununla ilgili log’ları görmek için,

journalctl SYSLOG_IDENTIFIER=gnome-session

komutunu girip incelediğimde

WARNING: App 'spice-vdagent.desktop' exited with error code 1
gnome-sessions-binary[1394]: GLib-GObject-CRITICAL: g_object_unref: assertion 'G_IS_OBJECT (object)' failed.

hatasının tekrarlandığını gördüm.

Grub‘a

i915.modeset=0

eklememi öneren oldu ama işe yaramadı.

Timeshift ile aldığım yedekle geri döndürdüysem de sistemi login olamadım yine. Anlam veremedim.

Böylece çabalarımdan vazgeçtim. Fedora macerası şimdilik böylece sona erdi.

Sonuç

Artılar: Fedora bana umut veren bir dağıtım oldu, gerek kurulum gerekse kullanım sırasında. Bazı hoş ayrıntılarıyla kullanıcı odaklı olduğunu hissettirmişti:

• Live ISO UEFI sistemde de sorunsuz. (debian’da bu sorun 8.5’te de devam ediyor. netinst ile yükleme yapmak gerekiyor. :( )
• Kurulum için boot edince yazılım kendisinde bir sorun olup olmadığını test ediyor. %100’e kadar ilerleyen bir sayaç var. Tüm yapısını tarıyor (ve bazen sorun bulduğu da oluyor). Sorun çıkmazsa boot ediyor. Kullanışlı.
• Kurulum uygulaması özgün, pratik ve hızlı.
• Kurulum yazılımı dual boot modunda Fedora partisyonlarının tümünü LUKS ile kriptolama imkanı sunuyor (Ubuntu’da ve debian kurulum yazılımlarında yok, elle yapmak gerekiyor).
• En güncel yazılımları sunuyor. Gnome 3.20 ile tanıştım sayesinde.
• Paket yöneticisi kullanışlı ve akıllı.

Eksiler: Kendi depolarında açık kaynaklı olduğu halde muhtemelen lisansla ilgili sorunlar nedeniyle yer almayan bazı uygulamalar var. Örneğin KeepassX ve VLC. İkisi de benim için temel uygulama niteliğinde. VLC de olmayınca birçok video dosyası açılamıyor, ilgili codec’ler sistemde yok. Desteklenmeyen yazılımlar kısmen RPMFusion ve yukarıda da bahsettiğim COPR ile sağlanabilirse de (bu arada not düşeyim, resmi IRC kanallarının “topic” satırında bu ikisi dışında harici yazılım kullanılmaması için uyarıda bulunuluyor) ben kullandığım dağıtımın kendi depolarında açık kaynaklı temel araçları bulmak isterim.

Ve final… Bu zamanda artık hiçbir işletim sistemi, olağan bir güncelleme sonrası açılamaz hale gelmemeli. Diyelim ki oldu; böyle bir duruma gelindi, o zaman da kullanıcıya basitçe eski hale dönme seçeneği sunulmalı. Ne yazık ki Linux dağıtımlarında bu kullanıcı dostu seviyeye henüz gelinemediğini görüyorum. Bilgisayarın birdenbire açılamaz hale gelmesi kabul edilemez bir durum. Ölümcül bir ayıp. Acil bir işiniz olabilir ve yolda kalabilirsiniz. Özellikle iş hayatında öyle anlar olur ki o soruna çözüm aramak için 5 dakikanız bile olmayabilir…

İleride belki yeniden görüşürüz, Fedora… Seni tanımak güzeldi.